Jak wiadomo, we współczesnych samochodach funkcjonuje wiele olejów i innych płynów eksploatacyjnych, które spełniają bardzo niekiedy istotne role. Do płynów mniej znanych, ale nie mniej ważnych, należy olej przekładniowy. Czym on jest i na czym polega istota jego funkcjonowania?
Olej przekładniowy jest stosowany w przekładni, tzn. w skrzyni biegów oraz w mechanizmach różnicowych. Chodzi tutaj o manualne skrzynie biegów, tzn. takie, które obsługuje się ręcznie podczas jazdy. Ponieważ, jak podkreślają eksperci, skrzynie te są coraz bardziej złożone, a ich funkcjonowanie jest coraz bardziej skomplikowane, coraz większa rola jest także „do spełnienia” przez wspomniany olej. W związku z tym stopień zaawansowania technologicznego jego składu również musi rosnąć.
Jaki skład ma olej przekładniowy? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ rozmaite oleje tego rodzaju mogą różnić się składem i proporcjami poszczególnych substratów. Najczęściej są to oleje syntetyczne, co oznacza, że otrzymuje się je z syntezy chemicznej, dzięki której nie trzeba wykorzystywać wielu substratów, aby osiągnąć zamierzony efekt. Oleje syntetyczne charakteryzują się wysoką lepkością, co w przypadku przekładni i mechanizmu różnicowego jest wyjątkowo ważne.
Bez zagłębiania się w szczegóły technologiczne można stwierdzić, że olej przekładniowy zapobiega ścieraniu się elementów mechanizmu skrzyni biegów, przez co traciłyby one swoją wartość, a w efekcie ulegały awarii. Oczywiście rozmaite skrzynie i ich osprzęt, stosowane w pojazdach różnego rodzaju, wymagają stosowania oleju różnej jakości i o różnym stopniu lepkości. Dlatego też produkuje się oleje o zróżnicowanych właściwościach.
Pisząc bardziej szczegółowo, smarowanie przekładni olejem powoduje, że są one odpowiednio łagodne podczas zmiany biegów i nie wywołują negatywnych skutków tarcia, do którego zawsze dochodzi w trakcie pracy przekładni. Ponieważ poszczególne komponenty skrzyni biegów i mechanizmu różnicowego, których, jak wspomniano, przybywa, tworzone są z różnego rodzaju materiałów, olej przekładniowy musi posiadać odpowiednio bogaty skład. Wówczas skutecznie zapobiega tarciu rozmaitych elementów. To dlatego właśnie oleje te są syntetykami.
Warto też wiedzieć, że klasa jakości, którą posiada każdy olej przekładniowy, decyduje o jego przydatności w rozmaitych warunkach klimatycznych. Niektóre z nich nadają się do klimatu mroźnego, inne natomiast są dostosowane do warunków umiarkowanych. Inne jeszcze stosuje się tam, gdzie najczęściej jest gorąco. Co oczywiste, temperatura powietrza panująca na zewnątrz decyduje o tym, jaką temperaturę mają elementy osprzętu silnika oraz inne urządzenia funkcjonujące w samochodzie. To samo dotyczy także przekładni i mechanizmu różnicowego.
Dlatego też dobranie oleju o odpowiedniej klasie jest tak istotne, nie mniej istotne niż dobranie odpowiedniego oleju silnikowego. Dobieranie odbywa się poprzez znalezienie oleju o odpowiedniej symbolice, informującej o jego klasie.
Na koniec warto także zaznaczyć, że przekładnia jest mechanizmem pracującym bardzo intensywnie. Jest to kolejna przyczyna, dla której klasa lepkości oleju przekładniowego musi być wysoka. Tylko wówczas zapewnia on odpowiednią ochronę wszystkich komponentów systemu.
Należy zatem pamiętać o regularnej wymianie omawianego płynu. Jeżeli dopełnia się tego obowiązku, można bez obaw korzystać ze skrzyni biegów, będąc pewnym, że nawet podczas intensywnej pracy system ten nie zawiedzie.
